#destekpatent
Eylül 2019
Günümüzde sınai mülkiyet haklarının önemi giderek artıyor. Şirketlerin rekabete ayak uydurabilmek, yeni gelişmelere hakim olabilmek ve büyüyebilmek için öncelikle sınai mülkiyet haklarını güvence altına almaları gerekiyor. Türkiye’de son 5 yıl içinde patent ve faydalı modele yönelik yapılan toplam 100 bine yakın başvuru, geçmiş yıllar dikkate alındığında ciddi bir artış ortaya koymaktadır. Ancak ülkenin potansiyeli dikkate alındığında yeterli sayı değildir. Atılacak etkin adımlarla bu sayıları artırmak ve hedeflerin ilerisine geçmek mümkün olabilecektir.
Dünya Fikri Mülkiyet Organizasyonu-WIPO verilerine göre 2017 yılı itibarıyla dünya çapında en çok patent başvurusunda bulunan ilk üç ülke arasında birincilik, 1 milyondan fazla başvuru ile Çin’e ait. Ardından ABD ve Japonya geliyor. Destek Patent tarafından TÜRKPATENT’in son 5 yıllık verilerinden gerçekleşen analize göre, Türkiye’de 2014-2018 yılları arasında patent ve faydalı model başvurularındaki toplam sayı yaklaşık 100 bini buluyor. Bu dönemde patent alanında en parlak dönem 2017 yılı olurken, faydalı model alanında ise en üst seviyeye 2015 yılında ulaşılmış.
Patent ve faydalı model başvurularında ilk sıra İstanbul’un
Verilere göre, patent ve faydalı model başvurularında ilk sırada İstanbul yer alıyor. İstanbul’un ardından sıralama Ankara, İzmir, Bursa, Manisa ve Kocaeli illeri arasında değişiyor. İstanbul, Ankara ve Bursa’dan son beş yılda yapılan toplam başvuru sayısı ise yaklaşık 30 bin civarında.
Patent ve faydalı model başvurularında; gıdadan ev eşyasına, tekstilden sağlığa tüm insan ihtiyaçlarını kapsayan “İnsan İhtiyaçları” sınıfı başı çekiyor
Son 5 yıllık projeksiyona göre; 2014-2018 yılları arasında yapılan patent ve faydalı model başvurularının en çok “İnsan İhtiyaçları” sınıfında gerçekleşmiş. Bu sınıf içinde yer alan yüzlerce iş alanından en çok başvuru yapılanlar ise; hijyen sağlık ürünleri, kimya temizlik ürünleri, gıda veya gıda maddeleri ile tütün ürünleri.
Patent başvurularının liderleri Arçelik ve Koninklijke Philips
Analizin en ilginç sonuçlarından biri de en çok patent ve faydalı model başvurusunda bulunan firmalar. Patent ve faydalı model başvurularında öne çıkan yerli firmalar arasında Arçelik birinci olurken; yabancı firmalar arasında Koninklijke Philips başı çekiyor. Yerli firmalar arasında ilk 10 içinde Turkcell, Ford Türkiye, Vestel, İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Tofaş, Tırsan, Türk Telekom, Netaş ve BSH Ev Aletleri bulunurken; yabancı firmalarda Ford Global, BSH Hausgerte, Telefonaktiebolaget, BASF, Siemens, F. Hoffmann-LA, Nestec, Novartis ve Philip Morris yer alıyor.
Daha çok başvuru için üniversiteler, akademisyenler ve TÜBİTAK sanayiye olan desteklerini artırmalı
Verileri yorumlayan Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, “Türkiye’de patent ve faydalı model başvuru sayılarında önceki yıllara göre artış söz konusu. Geçtiğimiz haftalarda açıklanan Dünyada ülkelerinin inovasyon performansını ölçen raporlardan biri olan “2019 Global İnovasyon Endeksi”ne göre ise Türkiye bu yıl, geçen yıla kıyasla bir basamak yükselerek 129 ülke arasında 49’uncu sırada yer aldı. Ancak bunlar yeterli mi? diye sormamız gerekiyor. Potansiyelimizi göz önünde bulundurursak, yeterli değil. Türkiye’nin bu sıralama içinde çok daha üst sıralarda olması gerekiyor. Bunun için de son 10 yıldır yapılan çalışmaların artırılarak devam etmesi çok önemli. Dünya çapındaki sayıları yakalamak adına, sektöre katkı sunacak ve mevcut gücümüze güç katacak ARGE ve yenilikçi üretimle kısa süre içerisinde hedeflerin ötesine geçebileceğimizi düşünüyorum.” dedi.
Yamankaradeniz; patent ve faydalı model benzeri çalışmaların ticarileştirilmesi ve bu alanlara yönelik fikri hakların korunmasının şirketlere yaratacağı ekonomik değer bilincinin artması gerektiğine değinerek, “Daha ileri seviyeler için kilit nokta eğitim. Sadece iş dünyasının ya da mühendislerin değil, genel olarak gencinden yaşlısına kamunun bilinçlenmesinden bahsediyorum. Bunun yanı sıra üniversitelerde ve Ar-Ge merkezlerinde firmaların üretimde farklılıklar ve farklı ürünlerle sektörünün ihtiyacı olan çalışmalar yapması, üniversitelerde Ar-Ge bütçelerinin artırılması gerekiyor. Akademi sanayi iş birlikleri çoğalmalı ve TÜBİTAK bu alanda kurum ve kuruluşlara daha çok maddi destek sağlamalı. Ancak bu şekilde çalışmaların bütünleşmesi ile ülkemizin küresel rekabette başarılı olabilmesi ve dünya ticaretinde yüksek paylar elde edebilmesi yani patent, faydalı model ve marka başvuru sayılarını artırması mümkün olacaktır” dedi.