Troid bezi boynun önünde gırtlağın hemen altında yerleşimli kelebek görünümlü 18-20 gr ağırlığında vücudun metabolik dengesini sağlayan hormonları üreten bezdir. Bu bez herbiri yaklaşık 45*18*15 mm ebatlarında 2 lobdan oluşur. 2 adet aktif hormonu vardır. T3 (triiodothyronin) ve T4 (tiroksin veya tetraiodothyronin) dür. Özetle T3 tirozin aminoasitine bağlı 3 iyod molekülünden ve T4 de tirozin aminoasitine bağlı 4 iyod molekülünden oluşur. Bu bezi beynin hemen altında bulunan hipofiz bezinden salgılananTSH (tiroid stimulan hormon) denilen hormon kontrol eder.

TSH ;1-Hormon salgısını uyarır. 2-Hormon yapımını uyarır. 3-Uzun süre fazla miktarlarda salgılanırsa (aylar-yıllar) tiroid bezini büyütür ve genişletir.(Guatr) Tiroid bezinde daha fazla miktarda olmak üzere (*55) T4 salgılanır. T4 ve T3 kanda proteinlerle(tiroid bağlayan globulin  TBG) veya serbest olarak dolaşırlar. Serbest olan kısımları (free T3-FT3 ; free T4-FT4) toplamın1000 de 1'i T3 de, 10.000 de 1'i T4 de olmak üzeredüşük miktarlardadır. Klinik önemleri ise aktif hormon miktarlarını göstermeleridir. FT3/FT4 oranı kabaca 1/4 gibidir. Dokularda etkili olan T3 dür. T4 hücre seviyesinde 1 iyod molekülünü kaybeder ve T3 olarak faaliyet gösterir. Hormon faaliyeti kandaki hormon seviyelerine göre beyindeki hipotalamus ve hipofiz tarafından  TSH aracılığı ile kontrol edilir. Hipofize etkili olan hormon daha çok T4 seviyeleridir. Tiroid bezinde hormon sentezi TSH nın TSH reseptörü (TSH-R) aracılığıyla bağlanması ardından H2O2 ve TPO (tiroid peroksidaz) ın iyodu organifikasyonu ardından TG (tiroglobulin) üzerinde mit (monoiyodo tirozin) DİT (diiodotirozin) birleşmesiyle olur. (MİT#DIT#T3 ; DIT#DIT#T4) Tiroid hormonları özellikle böbreküstü bezi aracılığıyla sex hormonlarını, kortizol aracılığıyla metabolik fonksiyonları, tansiyon ve kalp hızının karaciğe ve pankreasa etkisiyle yağların ve kan şekerinin düzenlenmesinde büyük öneme sahiptir. Genel olarak metabolizmayı hızlandırıcı etkiye sahiptirler.

HİPOTROİDİLER; Doğuştan  gelen, iyod eksikliği, iltihap, ameliyat sonrası, radyoterapi, çeşitli ilaçlar gibi nedenler tiroidde az çalışmaya neden olabilir. Ayrıca hipofiz ve hipotalamus hastalıkları tsh seviyesinde düşmeye neden olarak hipotroidi yapabilir. Klinik olarak deri de solukluk ve soğukluk, bacaklarda şişlik, pullanma, sararma, saçlarda ve kaşlarda dökülme olabilir. Kansızlık B12 vitamin, folik asit, demir eksikliği, pıhtılaşma (damar tıkanıklığı) riskinde artış görülebilir. Böbrek su atılımı fonksiyonunda azalma olmuştur. Kalp atım sayısı azalmış, bir kısım hastada hipertansiyon ortaya çıkmıştır. Kolesterol ve trigliserid yüksekliği ve damar sertliğinde artış olabilir. Kalp zarı (perikard) su toplayabilir. Solunum sıkıntısı olabilir, gece horlama ve uyku apnesi artmıştır. Akciğer zarlarında su toplanabilir(plevral mayii artışı-plörti). Mide -Bağırsak sistemi az çalışır. Sonuçta inatçı kabızlık, bağırsakta tıkanma, karaciğer fonksiyon bozukluğu, açlık kan şekeri düşüklükleri, görülen bulgular arasındadır. Kilo alımı kaçınılmazdır. Kilo vermek çok zordur. Sinir sistemi fonksiyonları bozulmuş, uykuya meyil artmıştır. Ciddi halsizlik olabilir. Çalışma isteği azalmış, hafıza bozulmuştur. Demans sanılabilir. Anti tpo daha fazla olmak üzere anti tg ve antitponun yüksek seyrettiği hashimoto tiroiditinde beyinde ödem, iltihap (ensefalit) görülebilir ve ciddi bir durumdur. Adele güçsüzlüğü, kramplar, aşırı üşüme görülür. Kemiklerde erime artmıştır. Krık riski 2-2,5 mislidir. Hormonal dengesizlikler, testeresteronda östorojende azalma, prolaktinde artma tarzında görülebilir. Kadınların3/4 ünde adet düzensizlikleri, hamile kalamama, hamilerde düşük oranını artıracaktır. Bluğ çağında gelen hipotroidi boyda kısalığa, gonad yetmezliğine yol açabilir. LABORATUAR; Şüphe durumunda TSH ve FT4 yaptırılmalı, her ikisinden birinde veya her ikisinde birden anormal sonuçlar varsa klinisyenle görüşülmelidir. FT3 troid USG anti tg anti tpo lüzumunda hipofiz mri takip eden tetkikler olacaktır.

HİPERTROİDİLER; Genel olarak tiroid bezinin fazla çalışmasıyla ortaya çıkan tablolar tanımlanır. (GRAVES-basedow toksik adenom toksik multinodüler guatr hiperemezis gravidarum aşırı iyod alımı amiodoron). Aslında tiroid bezi fazla çalışmadan da toksik tablo ortaya çıkabilir. Bu da hipertroidi olmadan oluşan tirotoksikozlar olarak tanımlanır (amiodron aşırı iyod alımı De Quervain postpartum tiroidit hashitoksikozis aşırı tiroid hormon kullanımı) KLİNİK olarak aşırı terleme, halsizlik, sıcak intoleransı, ellerde titreme, hiperaktivite, iştah artışı, zayıflama, çarpıntı(taşikardi) hipertansiyon, saç dökülmesi, adele zaafiyeti, kemik erimesi, graves hastalığında gözlerin yuvalarından çıkacakmış gibi görünmesi (exoftalmi) gözlenir. LABORATUAR; Şüphe durumunda TSH ve FT4 yaptırılmalı, her ikisinden birinde veya her ikisinde birden anormal sonuçlar varsa klinisyenle görüşülmelidir. TEDAVİ YAKLAŞIMLARI; Avrupa ve ABD de farklıdır. Hipertroidi tirotoksikozda ABD yaş sınırı olmaksızın radyoaktif iyot uygulamakta ardından hipotoroidi tedavisi yapmaktadır. TR ve Avrupada 30 yaş altı genç hastalarda anti tiroid tedavi, cerrahi ve sonuç alınmazsa radyoiyod kullanılmakta, otonom nodül ve yaşlı hastalarda radyoaktif iyot tedavisi verilmektedir. Tedavi şekilleri yinede her hastaya özgüdür.

SONSÖZ: Ailenizde Tiroid hastalığı varsa sizde ortaya çıkma olasılığı hastalığın sınıfına göre rakam değişmekle beraber %8-80 dir. Şüphe durumunda hemen doktorunuza başvurmakta fayda vardır.